Ελλάδα: Δεμένοι… σε πλαστική σακούλα

Μία τεράστια πλαστική λίμνη, ικανή να σκεπάσει έξι φορές τον Εθνικό Κήπο μέσα σε μία μέρα. Αυτή την έκταση θα κάλυπταν, απλωμένες, οι πλαστικές σακούλες που καθημερινά αγοράζονται (σωρηδόν από τα σούπερ μάρκετ), χρησιμοποιούνται και στη συνέχεια απορρίπτονται στην ελληνική φύση.Μετριοπαθώς εκτιμώντας το σχετικό μέγεθος, η Οικολογική Εταιρία Ανακύκλωσης υπολογίζει τις καθημερινά «καταναλισκόμενες» σακούλες στα 6 εκατομμύρια τεμάχια, ποσότητα που πρόσφατες εκτιμήσεις του ΥΠΕΧΩΔΕ ανεβάζουν στα 11 εκατομμύρια.

«Το 17% των αστικών απορριμμάτων αποτελείται από πλαστικό. Και για μεγάλο τμήμα της ποσόστωσης αυτής ευθύνεται η πλαστική σακούλα. Την ίδια στιγμή, στις ευρωπαϊκές χώρες το πλαστικό αποτελεί μόνο το 3 έως 4% των απορριμμάτων», λέει στον ΕΤ ο πρόεδρος της Οικολογικής Εταιρίας Ανακύκλωσης, κ. Φίλιππος Κυρκίτσος. Η Ελλάδα εμφανίζεται να καταβροχθίζει όλο και περισσότερη σακούλα. Σε έναν… τυπικό αθηναϊκό κάδο ή σωρό σκουπιδιών, πίσω στη δεκαετία του ‘80, θα έβρισκε κανείς μόλις 7% πλαστικό. Τη δεκαετία του ’90, με την Ελλάδα να ξεκινάει το catch - up κατανάλωσης προς την Ευρώπη, ο ίδιος σωρός περιείχε πάνω από 10% πλαστικό.

Ενώ η πιο πρόσφατη έρευνα, έδειξε (τέλη 2007) ότι το πλαστικό καταλαμβάνει πλέον το 17% των οικιακών απορριμμάτων. Πού; Στην Αλεξανδρούπολη, μια πόλη δηλαδή με πολύ χαμηλότερα επίπεδα καταναλωτικής υστερίας σε σχέση με την Αθήνα. Στη διαδρομή των δεκαετιών αυτών η πλαστική σακούλα έγινε 10 φορές πιο λεπτή. Αυτό συνέφερε και τα σούπερ μάρκετ καθώς το κόστος της χαμήλωσε στα 0,2 λεπτά του ευρώ. Τσάμπα πράμα, αλλά πολύ επικίνδυνο, αφού «τα προϊόντα της διάλυσής της έγιναν πολύ πιο αόρατα και ύπουλα. Ακόμη και όταν τη διαλύει με τις ακτίνες του ο ήλιος, τα παράγωγα της εξάχνωσης επιστρέφουν με τη βροχή στο έδαφος. Σακούλα ίσον πετρέλαιο και βαρέα μέταλλα, λόγω των μελανιών που έχει πάνω της», επισημαίνει ο κ. Κυρκίτσος.

Καιόμενη στη χωματερή η σακούλα απελευθερώνει στο περιβάλλον τοξικές ουσίες που εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα, ενώ καταλήγοντας στη θάλασσα απειλεί συνολικά 270 είδη.

Μόλυνση

Εχει υπολογιστεί ότι στη Μεσόγειο, ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο θάλασσας ανευρίσκονται 2.000 σακούλες και πλαστικά μπουκάλια.

Το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS παρέσχε στον ΕΤ μερικές περιπτώσεις που πιστοποιούν την επιβάρυνση αυτή. Σταχυολογούμε την περίπτωση της σπάνιας χελώνας «Μήδας» που βρέθηκε νεκρή στο Σαρωνικό έχοντας στο στομάχι της πλαστικές σακούλες επιφάνειας 10 τμ. Ανθρωποι του Δικτύου κατέγραψαν επίσης ένα γερανό να μαδάει πλαστική σακούλα και να ταΐζει με τα κομμάτια της τα μικρά του. Ενώ πριν από λίγα χρόνια ένα μικρό χελωνάκι caretta caretta βρέθηκε νεκρό μέσα σε πλαστική σακούλα κοντά στην Κρήτη.

Τα σούπερ μάρκετ ετοιμάζονται για τη μετα-πλαστική εποχή με συγκρατημένη αμηχανία, αφού, σύμφωνα με παλαιότερη παραδοχή του ΣΕΣΜΕ, χωρίς τις «δωρεάν» σακούλες ο ετήσιος τζίρος των καταστημάτων θα μειωνόταν κατά 0,3%! Ετσι, όπως μεταφέρει στον ΕΤ στέλεχος μεγάλης αλυσίδας, θα «δοθεί πραγματική μάχη προκειμένου να μη μειωθεί η κατανάλωση». Είναι όμμως οι βιοδιασπώμενες σακούλες η λύση; “Το ζήτημα είναι να δούμε που τις χρειαζόμαστε και πού όχι. Είναι, εννοείται, προτιμότερες από τις πλαστικές, όμως η πραγματική λύση είναι στον καταναλωτή και στην επιλογή του για τσάντες πολλαπλών χρήσεων”. λέει ο διευθυντής της Greenpeace, κ. Νίκος Χαραλαμπίδης.

Όταν, το 2002, η Ιρλανδία επέβαλε φόρο στις πλαστικές σακούλες, μέσα σε λίγες εβδομάδες η χρήση της σακούλας μειώθηκε κατά 94%. Οι πλαστικές σακούλες δεν απαγορεύτηκαν. Αλλά η χρήση τους έφτασε να ισοδυναμεί με το να φτύνεις στο λεωφορείο. Και η σακούλα δαιμονοποιήθηκε όπως από το 1983 «επιθυμούσε» ο Νόρμαν Μέιλερ, γράφοντας στο «Harvard Magazine» τα εξής: «Μερικές φορές έχω την αίσθηση ότι υπάρχει μια κακή δύναμη που κυκλοφορεί ελεύθερη στο Σύμπαν και είναι το κοινωνικό ισοδύναμο του καρκίνου: το πλαστικό. Διαβρώνει τα πάντα. Είναι σαν μετάσταση. Διεισδύει σε κάθε πόρο της δημιουργικής ζωής».

Οικολογικές από την 1η Ιουνίου

Την 1η Ιουνίου αποσύρονται οριστικά οι πλαστικές σακούλες από τα σούπερ μάρκετ και νέες «εναλλακτικές» σακούλες, φτιαγμένες με υλικά φιλικά προς το περιβάλλον, θα πάρουν τη θέση τους στα ταμεία των καταστημάτων.

Η αντικατάσταση της πλαστικής σακούλας που προβλέπεται στο μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ του Δήμου Αθηναίων και εννέα μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ προβλέπεται να ξεκινήσει πιλοτικά τη Δευτέρα 14 Απριλίου και μέχρι τον Ιούνιο οι καταναλωτές θα βρίσκουν στα καταστήματα τόσο τις πλαστικές όσο και τις… «φιλικές» σακούλες. Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ που υπέγραψαν το μνημόνιο με τη δημοτική αρχή είναι οι ΑΒ Βασιλόπουλος, Ατλάντικ, Αφοί Βερόπουλοι, Bazaar, Γαλαξίας, Dia Hellas, My Market της Metro, Σκλαβενίτης και Carrefour Μαρινόπουλος.

 

ΔΟΔΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ 

Ελεύθερος Τύπος